CB radio

CB radio (ang. Citizen-Band – pasmo obywatelskie, pol. radiostacja pasma obywatelskiego) – pasmo radiowe i urządzenia łączności (radiostacja, anteny i osprzęt) pracujące w zakresie 27 MHz (11 metrów). Połączenia w terenie otwartym i płaskim o zasięgu kilkudziesięciu kilometrów - stacje bazowe, do kilkunastu kilometrów stacje samochodowe, od kilkuset metrów do kilku kilometrów radiostacje ręczne(zależnie od anteny), a także możliwe łączności przez odbicie fali od jonosfery na kilka i więcej tysięcy kilometrów (łączność DX).
W odróżnieniu od krótkofalarstwa, użytkownikiem CB radia może być każdy, bez konieczności posiadania licencji krótkofalarskiej (nadawczej). Historia CB radia sięga lat 40. XX wieku, kiedy to w USA w łączności dla potrzeb obywatelskich zaczęto eksperymentować w paśmie 460-470 MHz oraz 250 MHz, a później w paśmie 27 MHz, które jest używane do dnia dzisiejszego. Twórcą CB radia jest Al Gross, który w 1939 roku stworzył Walkie-talkie, a w 1943 pierwsze CB radio. W 1958 roku FCC przeznaczyła na ten cel pierwsze 23 kanały w paśmie 27 MHz (wydzielona cześć z naziemnego pasma wojskowego w tym czasie 20-50 Mhz.

W połowie lat sześćdziesiątych CB radio trafiło do Europy. W Polsce zaczęło być popularne dopiero w latach 90. XX wieku, choć wcześniej zaczęto produkować jednokanałowe ręczne radiotelefony. Na początku do użytku dopuszczonych było tylko 28 kanałów. Użytkownicy zaczęli używać ostatniego kanału jako kanału wywoławczego. Po rozszerzeniu pasma do 40 kanałów przeznaczenie "28" nie zmieniło się.

W Polsce do lipca 2004 roku, aby móc nadawać w paśmie CB, należało oprócz zakupu radiotelefonu uzyskać pozwolenie w PIR, potem w PAR, potem w URT, jeszcze później w URTiP, a następnie w UKE.

Obecnie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2007 roku (Dz. U. z 2007 r. Nr 138, poz. 972), nadawanie na terenie Polski w zakresie częstotliwości 26,960-27,410 MHz nie wymaga uzyskania pozwolenia. Nie ma także obowiązku, w wypadku kontroli drogowej, okazywania świadectwa homologacji CB radia lub deklaracji zgodności CB radia z normą ETSI EN 300 135; ETSI EN 300 433[1].
Modulacja i moc nadawania[edytuj]

Do nadawania w paśmie CB w Polsce używa się radiotelefonu pracującego z modulacją AM lub FM nadającego z mocą do 4 W, a z modulacją SSB do 12 W PEP.
Częstotliwości[edytuj]

W Polsce do łączności w paśmie CB zostały przeznaczone częstotliwości od 26,960 MHz do 27,410 MHz (wg Dz. U. z 2007 r. Nr 138, poz. 972). Jest to tzw. "podstawowa czterdziestka", czyli 40 kanałów oddalonych od siebie co 10 kHz.

Pomiędzy niektórymi kanałami istnieje odstęp 20 kHz. Takie puste miejsca nazywane są "dziurami" i zwykle oznacza się je numerem poprzedzającego kanału razem z literką A. Kanały te to 3A, 7A, 11A, 15A oraz 19A. Ich istnienie wynika z zaszłości historyczno-technicznych, gdyż wczesne układy syntez częstotliwości stosowanych w CB radiach swoją konstrukcją wymuszały pozostawienie nieużywanych częstotliwości.

W tym podstawowym paśmie istnieje kilka kanałów przeznaczonych dla specjalnych zastosowań. Kanał o numerze 9 służy do wzywania pomocy i nazywany jest kanałem ratunkowym. Kanał o numerze 14 zwyczajowo bywa określany mianem śmietnika, gdyż większość prostych urządzeń zdalnego sterowania zabawek oraz radiotelefonów dostępnych w sklepach zabawkowych i na targowiskach pracuje właśnie na tym kanale. Kanał o numerze 19 służy do komunikacji między pojazdami i jest nazwany kanałem drogowym. W większości miast, jest grupa osób, które pomagają w pokonaniu trudności związanych z pokonaniem nieznajomości ulic i lokalizacji różnych miejsc docelowych.

Na dużym obszarze Polski jako kanał wywoławczy, czyli kanał na którym wywołuje się rozmówcę, a potem zmienia się częstotliwość w celu prowadzenia rozmowy, jest kanał 28 (aktualnie martwy, wyjątek stanowi Szczecin i Lębork) – na niektórych obszarach kraju bywa także używany w tym celu kanał 15. Przyjęło się też, że kanał o numerze 2 wykorzystuje się do wzywania taksówek i łączności między nimi. Do porozumiewania się w czasie jazdy w terenie często używa się kanału 16, bo 4x4=16.

Ze względów technicznych w Polsce, częstotliwości kanałów przesunięte są o 5 kHz w dół, czyli w tak zwane "zera". Jest to spowodowane używaniem w dawnych jednokanałowych radiotelefonach (Tukan, Echo) rezonatorów kwarcowych o częstotliwościach zakończonych zerem. "Zera" i "piątki" zostały rozmieszczone w krajach Europy w taki sposób, aby po odbiciu sygnału od jonosfery wzajemnie nie przeszkadzać sobie w łącznościach. Między innymi dlatego na terenie RP mamy "zera". Zjawisko odbicia sygnału od jonosfery można zaobserwować u nas słuchając rozmów z Portugalii, Włoch czy Rosji.

Na świecie stosuje się, oprócz podstawowej "czterdziestki", dodatkowe częstotliwości od 25,610 MHz aż do 28,750 MHz (częstotliwości powyżej 28,000 MHz są międzynarodowo przyznane krótkofalowcom i nie mogą być używane przez inne służby). Okalają one niejako podstawowe czterdzieści kanałów i w Polsce ich używanie jest nielegalne. Mimo to używa się ich przede wszystkim do dalekich łączności DX, głównie z modulacją SSB.

Pasma częstotliwości CB radia:

A – 26,060 do 26,500 MHz
B – 26,510 do 26,950 MHz
C – 26,960 do 27,400 MHz – tylko ten zakres częstotliwości, jest dopuszczony do użytkowania w Polsce.
D – 27,410 do 27,850 MHz
E – 27,860 do 27,990 MHz

W radiach z sześcioma "czterdziestkami", np. Pearce-Simpson Super Cheetach, Lafayette Typhoon II czy Midland Alan 87 (oraz ich klony), podstawowa czterdziestka jest oznaczona jako D, zaś poniżej wspomnianej A jest jeszcze dodatkowe 40 kanałów.
Urządzenia techniczne[edytuj]

Do przeprowadzania łączności wykorzystuje się radiotelefony przenośne (Alan 38, Alan 42 Multi), przewoźne (Cobra 19+, Alan 48+, Alan 100, Alan 199, Canva CB-268, President Herbert) oraz stacjonarne (Alan 555). W Polsce pierwszymi popularnymi jednokanałowymi radiotelefonami przenośnymi były Echo i Tukan. Rodzaje anteny stosowane w paśmie CB radia: bazowe, balkonowe, samochodowe, do radiotelefonów przenośnych. W przypadku stosowania urządzeń stacjonarnych bardzo przydatny okazuje się reflektometr (ang. SWR-meter) oraz tzw. matcher – pozwalający dopasować impedancję anteny do odbiornika.
Przepisy[edytuj]

Urządzeń typu CB można używać w Polsce bez pozwolenia / zezwolenia – wystarczy że spełniają one niezbędne wymagania i jest to odpowiednio potwierdzone[2].

Aktualnie obowiązujące uregulowania prawne w Polsce nie zabraniają korzystania z urządzeń nadawczo-odbiorczych typu CB radio podczas kierowania pojazdem[3].
Organizacje CB radia[edytuj]

Na świecie istnieje wiele grup i organizacji zgromadzonych wokół CB radia. W Polsce popularnymi stowarzyszeniami jest PL-CB, Lima Oscar, WAUR. Istnieje też wiele grup zrzeszających amatorów dalekich łączności DX. Popularne kluby to polski ECHO-ECHO – pierwszy klub w Polsce, Sugar Mike, Zulu Tango, Black Dragon i zagraniczny Alfa Tango oraz Sugar Delta. Przy wywoływaniu stacji używa się głównie pseudonimu lub znaku przyznanego przez organizację zrzeszającą albo urząd.
CB kanał 9 (ratunkowy)[edytuj]

Kanał służący wyłącznie do wzywania pomocy w nagłych wypadkach. Nasłuch na nim prowadzą służby ratunkowe, a także ratownicy obywatelscy. W żadnym wypadku nie prowadź na tym kanale prywatnych rozmów.

Dawniej były stosowane kanały osłonowe (pomocnicze) dla "9" na których nie wolno było prowadzić rozmów czyli 8 i 10 ale to było w czasach gdy funkcjonowało coś takiego jak Sztab Ratownictwa
CB kanał 19 (drogowy)[edytuj]

CB radio jeszcze niedawno miało więcej użytkowników radiotelefonów zainstalowanych stacjonarnie. W obecnym czasie wróciło do swoich "korzeni" czyli łączności mobilnej. Większość kierowców – użytkowników CB ma na trasie stale włączone radiotelefony na kanale 19. W ten sposób stale uzyskiwana jest informacja o stanie dróg, aktualnej sytuacji (utrudnieniach) w ruchu drogowym (np. kolizjach, wypadkach czy nieprzejezdnych drogach) i nie tylko (czyli o miejscach postoju policji oraz innych służb drogowych).

Na Ukrainie oraz w Rosji - kanałem odpowiednikiem jest kanał 15(27.130-AM) (kanał używają najczęściej kierowcy ciężarówek) - służy do informowania o korkach, awariach albo o miejscach postoju misiaczków.
CB kanał 28 (bazowy)[edytuj]

Zwyczajowy kanał który w latach 90. był używany tylko do wywoływania. Również kanały 27 i 29 nie były wykorzystywane do prowadzenia rozmów z powodu dużej czułości odbiorników bazowych. Obecnie używany dość często poza obszarami miast.

Również 20 kanał używany jest w Ukrainie i Rosji jako kanał wywoławczy. Większość używa modulacji AM, ale można spotkać i nadających w FM lub w 5-kach.
Slang[edytuj]

smerfy, misie, miśki - policjanci
hulajnoga, miś na hulajnodze - policjant na motocyklu -
suszarka, laser - policjant mierzący prędkość -
koledzy, mobilki - mobilni użytkownicy CB radia -
krokodylki - ITD -
szerokości - szerokiej drogi -
na bombach - uprzywilejowany pojazd jadący na sygnale -
bat - antena CB
bajo - cześć, na razie
wycinam się - wyłączam się z nasłuchu
pauza - czas na przerwę
ogólny w kierunku - każdy posiadający radio jadący w danym kierunku
oszczędności - przyoszczędzone paliwo
mobilki jak dróżka/sytuacja/ścieżka w kierunku Szczecina - czy stoi jakaś policja lub inni mundurowi na drodze do Szczecina
[na pytanie jw.] (masz) czysto - nie ma policji ani innych zakłóceń
karakan - osobówka
kolego w skakance z czerwoną firaną - kolego w scani z czerwoną plandeką (adekwatnie iveco - iwcia, volvo - globtroter, man - maniek)
margines - pas techniczny, pobocze, pas roboczy (jak kto woli)

Nie ma plików w tym folderze