Wielki Post

Wielki Tydzień
Wielki Tydzień to w chrześcijańskiej tradycji okres poprzedzający Wielkanoc. Wielki Tydzień rozpoczyna się 7 dni przed Niedzielą Wielkanocną. Pierwszym dniem Wielkiego Tygodnia jest Niedziela Palmowa, po której następują Wielki Poniedziałek, Wielki Wtorek,...

Historia Wielkiego Tygodnia
Pierwsze wzmianki o Wielkim Tygodniu można znaleźć w Konstytucji Apostolskiej (dokument papieski tyczący się dogmatów kościelnych) z drugiej połowy III wieku naszej ery. Wielki Tydzień, jak również tydzień po Świętach Wielkiejnocy, wspomniany jest także w Codex Theodosianus (Kodeks Teodozjusza - zbiór konstytucji i praw cesarzy rzymskich) z początków IV wieku naszej ery. Inne wczesne teksty wspominające Wielki Tydzień to np. itinerarium Egerii (wspomnienia Egerii - pątniczki pielgrzymującej w latach 381-384 do Ziemi Świętej). Zachował się tu opis obrzędów związanych z Wielkim Tygodniem.

Wielki Poniedziałek
Wielki Poniedziałek, podobnie jak dwa następne dni nie wyróżnia się specjalnie obrzędami liturgicznymi. Wracając ponownie do Jerozolimy Jezus spowodował śmierć drzewa figowego.
Wielki Wtorek
Wielki Wtorek, podobnie jak Poniedziałek i Środa to dzień poświęcony sakramentowi pojednania. W ten dzień Jezus zapowiada swoje zmartwychwstania.
Wielka Środa
W środę Judasz zdradza Jezusa za 30 srebrników - zawiera pakt z Sanhedrynem (radą żydowską)
Wielki Czwartek
Wielki Czwartek to pierwszy dzień Triduum Paschalnego. Wielki Czwartek to dzień upamiętniający Ostatnią Wieczerzę, podczas której Jezus zapowiedział swoją rychłą śmierć. W ten dzień odbywają się Msze: poranna - Krzyżma Świętego, i wieczorna Msza Wieczerzy Pańskiej.
Wielki Piątek
Wielki Piątek to dzień, żałoby i skupienia, upamiętniający śmierć Jezusa na krzyżu. W ten dzień, podobnie jak w Wielką Sobotę, nie sprawuje się Najświętszej Eucharystii, a wiernych obowiązuje ścisły post.
Wielka Sobota
Wielka Sobota jest dniem żałoby i adoracji Najświętszego Sakramentu. W ten dzień, podobnie jak w Wielki Piątek, nie odprawia się mszy, święci się jednak pokarmy na wielkanocny stół.

Niedziela Palmowa
Ostatnie niedziela przed Wielkanocą, pierwszy dzień Wielkiego Tygodnia - okresu upamiętniającego ukrzyżowanie i śmierć Jezusa Chrystusa. Jest to święto chrześcijańskie, ruchome - w 2012 roku Palmowa Niedziela wypada 1 kwietnia.

Tło historyczne - Wydarzenia Biblijne
Niedziela Palmowa to dzień upamiętniający przybycie Jezusa do Jerozolimy. Jak podają wszyscy czterej ewangeliści było to przybycie uroczyste i triumfalne. Wjeżdżającego Chrystusa witały tłumy z okrzykiem "Hosanna Synowi Dawida".

A tłumy, które Go poprzedzały i które szły za Nim, wołały głośno:
Hosanna Synowi Dawida!
Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie!
Hosanna na wysokościach! (Mt.21)

Zwyczaje, tradycje, obrzędy, liturgia
Pierwszy dzień Wielkiego Tygodnia to jednocześnie dzień radosnych procesji palmowych upamiętniający wjazd Jezusa do Jerozolimy ale również dzień rozpoczynający tydzień żałoby i zadumy nad śmiercią Chrystusa.
Liturgia składa się z kilku części. Porannej Mszy Świętej, podczas której święci się palmy (stąd nazwa święta). Po mszy następuje uroczysta procesja palmowa na wzór IV wiecznych procesji jerozolimskich. Niedzielny wieczór to już okres zadumy i wyciszenia, podczas której odbywają się czytania fragmentów Ewangelii związanych z ostatnimi dniami życia Jezusa Chrystusa.
O ile zwyczaj procesji palmowych pochodzi z początków IV wieku naszej ery, o tyle święcenie palm to tradycja młodsza - pierwsze wzmianki wskazują, że pochodzi z XI w. Poświęcone palmy powinny być przechowywane przez prawie cały rok, aż do spalenia w Środę Popielcową.
Z Palmową Niedzielą związane są także małopolskie tzw. "Pucheronki". W tym dniu przebrani żacy kwestowali po domach, śpiewając i składając życzenia. Zwyczaj ten przetrwał do naszych czasów w niektórych podkrakowskich wsiach. W czasach Zygmunta III poprzebierane za postaci z Ewangelii trupy aktorskie odgrywały we wsiach i miastach sceny z życia Jezusa.

Ciekawostki
W parafiach Lipniki i Łyse na kurpiach oraz na Mazowszu w Lipnicy Murowanej odbywają się co roku konkursy na najpiękniejszą i największą palmę. Najwyższe z nich osiągają długość kilku a nawet kilkunastu metrów.
Wielkanocne palmy można zastąpić gałązkami.